이엘라님이 아파하다가 세상을 떠난 이틀 후 까지의 기록입니다. (에스페란토판)

<Adiauxa vojagxo, 3 noktoj kaj 4 tagoj por disigxi kun Iela>   Negxo-blovado, ekster la fenestro de la vagonaro kuranta, rapide fluis kontraux la tempo Kiel maltrankvila estas mia koro, kiu iras por renkonti forpasintulon!   Estis por sxi ne plu gratuldiro, kiu estis donita de mi : vi farigxas iom svelta, en la 2a renkontigxo en Yangpong. Tiam sxia malsano estis jam serioza. Nur mi ne sciis la veron.   Oktobro, novembro, kaj decembro... Ni havis KKE-n, Namkang-lernejon, kaj Zamenhof-tagon dum sxi vivis kusxante sur pajllito pro sia malsano. Mi volas ekmemori sxin dum momento.   Vidante ŝin, mi sentis la malesperon, ke ŝi ne povos longe resti ĉe mi. Mi sentis la malesperon ne nur tial, ke iktero kovris ŝian malgrasan vizaĝon, sed ankaŭ tial, ke sxi forte deziris fari ion ajn eblan kiel suben.   "Cxu unu monato suficxos, gxis tiu cxi iktero malaperos?" "Kial?" "Ni havos kunvenon por celebri la Zamenhof-Tagon en venonta monato, kaj mi devos prezidi en la kunveno."   Tiuj, kiuj malsanas ne tiel sezioze, volas ripozi pretekstante la malsaneton. Cxu sxi jam antauxvidas sian morton? Subite kolektigxas larmoj en miaj okuloj.   En la tago, kiam Montaro, membro de "ktp", edzigxis, ni kune veturis per la auxto de Studema al la hospitalo Chongsim, en kiu Iela estis kuracata. Ni kune mangxis nudelon kaj revenis al Seulo. Ni ne povis disigxi gxis la malfrua nokto. Kaj la sekvantan tagon.   - “Cxu vi revenis hejmen komforte kaj sekure? Hieraux mi estis tre felicxa, kvankam en malbona sano, cxar vi venis tiel malproksiman vojon, kaj donacis al mi ridon, kuragxigon kaj amon." -2010.11.08 09:00 (sxi)   "Memoru tiujn, kiuj amas vin, kiam vi estas malfacila. kaj tio do estigos en vi energion kaj malpezigos vin maltranvilan. mi deziras, ke estas por vi granda forto, ekzistas en la mondo tiuj, kiuj amas vin."--2010.11.09 17:04 (mi)   "Koran dankon! mia amiko Vintro! -2010.11.09 17:11 (sxi)   "Post la pluvo, la vetero iom varmigxas. Kia estas la vetero tie?" -2010.11.12 17:17 (mi)   "Ankaux cxitie la vetero estas varmeta. Nur blovetas." -2010.11.12.17:32 (sxi)   "Esperante, ke morgaux estos pli varmete sen vento. Mi deziras flugi al vi kiel vento-blovo." -2010.11.12 17:35 (mi)   "Estas tro malproksime. Venu, kiam vi estas libera." -2010.11.12 18:05 (sxi)   Nema telefonis al mi, preterpasante mian urbon. Li volis viziti s-inon Iela, kiu estas malsana. Mi vespermangxis kun Nema kaj Studema, kaj poste mi helpis al Nema trovi hotelon. Matene en sekvanta tago ni kune veturis al la urbo Gapyung kun du amikinoj, Cigno kaj Lumo, kiuj jxus atingis Cxonan-stacion de ekspresa trajno post longa veturado de Busan. Ni kvarope iris al la mangxejo de nudelo, kie ni mangxis lastfoje, kaj kies nudelon Iela tiel deziris mangxi.   "Alveno al la nudel-mangxejo." -2010.11.13 13:22 (mi)   Sxi pli malgrasigxis ol antauxe. Neniom sxi mangxis krom kelkaj kuleroj da supo. Sxi ne povas vivi longe en tia sanstato. Mi murmurante kantas la kanton "Gae-yeo-ul", kiun Nema tradukis laux peto de Iela: "~ tion ne komprenas mi, kion faras vi ~". Fluas pura rivereto, kiu videblas tra la fenestro de la mangxejo. En venonta printempo sxi ne povos rigardi la puran rivereton kun ni. Sxi nun estas mortanta pro malsano. Ankaux ni estas homoj mortantaj, kvankam ni ne malsanas almenaux nun. Ni kvarope veturas per la auxto de Nema, kaj por eviti densan trafikon en "Gyungbu ekspresa vojo", ni prenas la ekspresan vojon "Gxung-bu". Mi intencas preni buson, por ke Busan-anoj veturos iom pli oportune. Mi telefonis al Studema kaj petis veni al mi por veturigi min al mia hejmo, kaj li afable akceptis mian proponon.   "Vi vizitis min jam dufoje malgraux la fora distanco, ne plu zorgu min, mi bone komprenas vin. tio suficxas, por ke mi komprenu vian koron." -2010.11.13 18:45 (sxi)   Tiel sxi diris, kiam mi donis al sxi iom da mono. Por kio utilas la mono krom sxia kuraco-kosto? Estas same kiel antauxe, ke sxi deziras vivi tiel pure malgraux sia malsano estas tiel grava kaj mortiga.   Telefon-mesagxo venis al mi, kiu vivas okupita pro cxiutaga vivo. Fonto, membro de "ktp" telefonis al sxi pro la kordoloro.   "Cxu vi revenis hejmen en ordo hieraux? B.v. konsolu s-ron Fonto. Li nun ploras drinkante sola." -2010.11.14 20:39 (sxi)   Kiu devas konsoligxi de kiu en tiu cxi situacio? Kiel enmiksigxema sxi estas? Mi telefonas al Fonto kaj lin konsolas. Restas nenia alia rimedo ol atendi la miraklon. Skribinte respondon, mi trovis, ke la tempo estas tiel malfrua, ke sxi jam endormigxis. Mi decidis lasi sxin dormi en paco.   "Mi telefone interparolis kun Fonto, kaj petis lin ne plu esti en malgxojo. Li sentas korsxiron. Mi sendos al vi tiun cxi mesagxon morgaux matene. Gxis revido. -2010.11.15 08:42 (mi)   "Dankon! Estas tre malvarme ekstere. Gardu vin de malvarmumo." -2010.11.15 10:55 (sxi)   “Dankon. Mi auxdis, ke hodiaux Felicxa estos operciita por eltrancxi la koleciston.”-2010.11.15 11:55 (mi)   "Ah... cxu? Mi deziras cxion bonan por sxi..." -2010.11.15 11:55 (sxi)   “La vetero malvarmigxas pli kaj pli. cxu vi vivas varme? ankaux mi devas pretigxi por vintra vivo.” -2010.11.19 10:23 (mi)   “Mi esperas, ke vi pasigos cxi vintron tenante vin varma.” -2010.11.19 10:29 (sxi)   "kiel vi fartas hodiaux? iu skribis artikolon titolitan "novembro" en la anonctabulo de "ktp", gxi igas al mi ekmemori vin." -2010.11.19 12:11 (mi)   "Mi estas iom laca hodiaux." -2010.11.19 12:13 (sxi)   Kelkaj homoj en Namkang Lernejo demandas min zorgante pri la sanstato de Iela. Estas tro malvarma. Sxajnas, ke hodiaux estas la plej malvarme el la tagoj, kiujn mi pasigis en Namkang. Kiel granda estas la manko-loko de sxi! Kiel forte sxi deziras partopreni en la lernejo Namkang! Mi timas, cxu sxi vundigxos pro sia realo, kiu malpermesas al sxi cxeesti en gxi. Kun kelkaj membroj de "ktp" kaj Busanoj kune diskutas pri lasta evento por sxi.   La lasta evento por Iela.   Sed sxia sanstato farigxas pli kaj pli malbona, plue Koko, fleganta sxin, rifuzas nian proponon. Ni povas fari nenion por sxi. Mi vizitis skribejon de "ktp" kaj legas sxiajn artikolojn, kiuj igas min rememore. Mi kolektas ajxojn, kiuj amasigxis dum lastaj ok jaroj kaj redaktas gxin. Esperante, ke sxia edzo Koko legos gxin al Iela. (kaj esperante, ke sxi havos la sxancon rememori sian surteran vivon cxe la limo de vivo kaj morto.)   Mi petas al Studema, ke li kolektu kaj ordigu la materialojn koncernajn al sxi el liaj bildoj, kiujn li havas. Kiel rapida estas tempo! Ok-jaroj da tempo faras pli ol du cent pagxojn da rekordoj kaj bezonas tri DVD-ojn por konservi la tuton de gxi.   "Mi nun atendas negxon. cxu tie estas pli malvarme ol cxi tie? Estu al vi agrabla tago ankaux hodiaux." -2010.12.08 08:40 (mi)   "Dankon, ne negxis cxi tie. Sopirataj geamikoj de "ktp"....Havu bonan jarfinon!" -2010.12.08 08:43 (sxi)   "Negxas! Grandaj nogxoflokoj silente falas sur teron sen ventoblove." -2010.12.08 09:29 (mi)   La Zamenhofa tago. Malrapide fluas la rivero Hangang, kiu videblas tra la fenestro de la oficejo de KEA. Ankaux la vicoj de auxtoj aspektas ne tiel urgxaj. Cxio sxajnas tiel paca, kiam ni malsupren rigardas de la alta loko. Kiel malgxoje estas, ke Iela ne povis plenumi la promeson prezidi la eventon, kusxante sur lito pro malsano. Des pli malgxoje, ke sxi ne povos promesi venontan jaron. Sxi faros nenion eterne en la mondo. Tiel pensus la homoj, kiuj estas postlasitaj en la mondo. Sed kiel ili povas kompreni la forpasinton post ilia morto? Estas korpreme.   "Mi rigardas riveron tra la fenestro en la cxambro de numero 1601. Probable mi devos prezidi en la evento anstataux vi. Cxu estas malvarme cxe vi?"-2010.12.11 16:27 (mi)   Sxi silentis. Mi ne sciis, ke tiam sxi ofte falis en komaton. Sxi tiel deziris stari antaux geamikoj, sed fine sxi senkonsciigxis. Tempo urgxas. Ni faru ion ajn antaux ol sxia malsano farigxas pli grava. Ni helpu al sxi, por ke sxi komportigxu rememorante la belajn tagojn, kiujn sxi havis kun ni. Mi veturis al la hospitalo Chongsim, kunportante kvar kovertojn da juglando-kuko, kaj skribajxaron, kiu estas kompaktigita je 64 pagxoj de 200 pagxoj, kaj filmoj, kiuj entenas dek horojn da rakontoj. Mi akompanis Diana kaj Felicxa, kiuj prepris mangxajxojn por Iela, Sxi brakumas min unuafoje post la malsanigxo.   Ah, sxi finfine mortos! Nu! Ekzistas nenia espero! Tiel mizere malgrasigxis sxi! Preskaux nenion sxi mangxis por tagmangxo. ecx sidi kelkajn minutojn estis malfacile por sxi, kaj nefininte la mangxon sxi reiris al sia cxambro. Sed ni kune iras al la nudelmangxejo vespere laux sxia deziro. Cxar estas al mi nenia rimedo, kiun mi povas fari por sxi. Satiginte nur nin, kaj venis la tempo disigxi. Enpreninte auxton de Koko, sxi refoje brakumas min. "Vivu bonege, dankon!"   "Gxojan kristnaskon!" - 2010.12.16 17:40 (sxi)   Venis al mi la bildokarto, kiun sxi sendis. Sur la bildokarto sxi sidas sur rulsegxo farante literon "V" per siaj fingroj, vestinte sin per vintraj vestoj kaj portante la "ugg-sxuojn", kiujn sxi tiel amis. Sxi nun vivas depende de morto. Sxi ne povas eviti morton.   "Sxi farigxas dangxera cxi-vespere. Flegistino urgxe vokis min tiam, kiam mi estis ekstere. Sxi diris, ke sxi iros for, kiam sxi denove ricevis konscion momente. Unua foje sxi diris tiel post sia malsanigxo. Sxi ne povas mangxi kaj galimatiadas vekigxinte de longa dormado." -2010.12.20 23:25 (Koko)   "Lastanokte mi auxdis novajxon pri sxi. Kia estas sxia nuna sanstato? Vintro."-2010.12.21 08:31   "Mangxetinte kacxon matene, sxi farigxis iom bona, sed ofte galimatias kaj ankaux ne konscias pri tempo. Energio estas elcxerpita, cxar lastnokte sxi pasigis tro longan tempon kun vizitantoj, kiuj estas siaj posteuloj." -2010.12.21 09:50 (Koko)   "Hodiaux mi purigis kaj ordigis la cxambron. Kiam sxi mortos, flegistino senvestigos cxiujn nunajn vestojn kaj vestos sxin per pacient-vesto, kaj sxin portos al la funebrejo. Do necesas arangxi antauxe. De nun ne bezonas ion ajn por sxi. Sxi elvomadas pro interna hemoragio tage kaj nokte. Elvomajxo estas en sxia busxo. Pro la malbonega konscio sxi mem ne povas eligi gxin."-2010.12.27 09:11 (Koko)   La plej malgxoja informo!   "Sinjorino Min Jung Jin, edzino de fotisto Yun Tae Seo, mortis je la 28a tago de decembro. funebra ceremonio okazos en la funebrejo Yangsu, je la 8a matene, la 30an de decembro." -2010.12.28 08:30 (Koko)   Eknegxis de lasta 23a tago, kaj la tuta mondo estas kovrita de la negxo. Sonoras posxtelefono, dum mi iras al laborejo malgraux la glita vojo. Gxi maltrankviligas min. Haltiginte auxton cxe vojflanko, mi kontrolas, kio kauxzas al mi la maltrankvilon. Kion mi faru? Al kiu mi informu unue? Unue, mi telefonis al Diana kaj Felicxa. Flicxa ne respondas. Mi telefonis al iu Busanano. Studema ankoraux estus en lito. Nu! unue mi skribu en la anonctabulo de KEA! Atinginte laborejon, mi unue faras tion. Ah, al la prezidanto mi telefonu! Ankaux al la membroj! Matena, membro de "ktp", venas en mian oficejon, ankoraux ne sciinte la novajxon malfelicxan. Auxdinte gxin, sxi nepre ekploros antaux miaj kolegoj de mia oficejo. Iom poste mi sciigu sxin! Gxenas min la farendaj laboroj jarfinaj. Kiam mi revenis de la banko en la unua etagxo, Matena estas ploranta. Sxajnas, ke sxi jam legis mesajxon jenan.   "Mi forlasas mondon en la negxanta nokto adiauxante vin. Bonvole pardonu min. Mi amas vin. amike via Min Jung Jin." -2010.12.28 11:52 (Koko anstataux sxi)   Iela cxesis spiradon nokte je la unua kaj kvindek minutoj en la 28a de dec. Koko diris, ke ecx post la cxeso de la spirado, sxia koro estis batanta dum momento. Unue mi iru al sxi! Trajne kaj per metroo, mi alvenas al la funebrejo. Koko, sxia edzo jam ebriigxis. Kiel li povus teni sin sobra? Mendinte funebran kronon kaj hisinte funebran flagon de KEA, mi trinkas akoholajxon. Mia korpo ne akceptas alkoholajxon, cxar mi jxus resanigxis de la severa malsano. Mi revenu hejmen kaj denove venos cxitien morgaux! Sed la lasta trajno al mia urbo jam forlasis min antaux longe, kaj nur taksio atendas min. Jam proksimigxas al la dua horo, kiam mi atingis mian urbon Chonan.   Peza negxo! Inter multaj gejunuloj, kiuj atendas taksion post jarfina festo, ankaux mi atendas gxin, sed mi ne povas trovi la taksion, kiu veturigos min al mia hejmo? Amaso da homoj staras sur la largxa strato en peza negxofalo. Cxu Studema ankoraux ne endormigxis? Eble jes. Mi telefonis lin kaj li alvenas al mi por akompani min. Kiel afablega estas li! Cxi tio estas por mi la beno, kiun mi trovis en esperantujo.   Je la 29a tago, mi ne iras al mia laborejo sed prenas auxtobuson al Seulo. mi devas lui logxejon por mia filino. Mi kontraktis la "oficetel"-on kun gxia mastro, kaj mi tagmangxis kun mia filino, Kaj poste mi prenas metroon al Yangpyung. Tri Busanaj s-inoj, Cigno, Lumo kaj Lasta, jam alvenis al Yangpyung. Mi iras kun ili al la funebrejo. La vojo, sur kiu mi nun iras, estas familiara al mi, cxar mi ofte iris tiun vojon kun Iela. Cxu mi povos memori la vojon post la forpaso de Iela? Jen estas la funebrantoj: s-ro Yedang, geedzoj Diana, Studema, Cigno, Lumo, Lasta, Nema, Felicxa, Matena, Honesta, Elstara, estro de Yangpyung filio, s-ino Gang, s-ino Yi, geedzoj s-ro Gang vicprez. de KEA, Kim uson, Sxlosilo, Popolo, Inda, Ario vicprez. de KEA, teatristo s-ino Cxoi, poeto s-ino Tagigxo, Montaro, Ebla, Libro, s-ro Yi sungwoo.   Kaj jen estas tiuj, kiuj sendis kondolencajn monojn al mia banko-konto: s-roj Junko, Ogawa, Ombro, Pauxlo, Na, Ma, Puramo, Juncxo, s-ino Kim, Han, Oh ktp.   Iela ankorau aktivas fervore en la movanta bildo, kiun Studema redaktis tranoktante. Estas malfacila afero rigardi sxin, kiu kvazaux envenis en la movbildon, postlasinte sian malvarman korpon, kiu kusxas en la cxerko. Mortinto estas alia ekzisto, kiu estas izolita de vivantoj. Profundigxas nokto kaj la kondolencintoj revenas hejmen unu post la alia. Mi rezervas du cxambrojn por la tranoktantoj. La babilado inter restantaj homoj ne plu temas pri la mortinto, sed pri io vivanta. Profundigxas nokto pli kaj pli.   Koko petas min alporti lian auton, kiun li lasis en la hospitalo Gapyung. Peze negxas. 70 km por iro-reveno. Montpasoj, zigzagaj kaj deklivaj vojoj faras ebrian auxtiston strecxa. La 4a horo frumatene! Mi revenis al funebrejo je la 5a horo malgrau negxoblovado dum pli ol unu horo. Nema estas atendanta taksion en negxoblovo por ofica vojagxo al Shanghajo, Cxinio. Li devas iri tra la negxoblovo per taksio gxis la flughaveno Inchon. Tagigxas kaj sekvas la ceremonio por elporti cxerkon.   Cxerkoportado per buso   Kremaciejo en urbo Songnam   Elpreno el la buso   Fajrujo   Atendegado.   Mi devas iri al mia laborejo kaj fini miajn laborojn por la jaro 2010. Kremacio finigxis. Koko devas iri al la montvalo, kie li planis vivi kun Iela kunportante la cindron de la mortinto, sola....   Eble Elstara, Honesta kaj Studema akompanos s-ron Koko. Mi estas malfacila pro mia laboro, sed Koko certas, ke mi kune iros.   "Vintro, ni renkontigxu en la ripozejo Gangneung!"   "...."   "Kial vi silentas?"   Ni kvarope ekiras per la auxto de Studema kaj Koko sola veturigas sian auxton, portante mortinton Iela cindrigitan. Mi timas, cxu Koko povas veturigi auxton tiel lonan vojon de 300km? Cxar li neniam dormis kaj neniom mangxis krom drinkado dum la funebrado. Kion mi faru? Neniu el ni dormis lastan nokton.   Mi diras,   "Koko, mi veturigu vian auxton anstataux vi!"   "Cxu vere? dankon!" respondas Koko.   Trapasinte la vojkrucigxon Gongxiam, ni eniras en la "Yungdong" ekspresan vojon. Kiam ni alproksimigxis la urbon "Dunne", ekfalas negxo kaj la vojo estas tuj kovrita de blanka negxo. Kiel ni povas sekure veturi? Koko tuj falas en dormon.   Li; Koko ege timis vojagxi tiel malproksimen sola. Sed li igxas tre gxoja, ke li kune vojagxi kun kelkaj geamikoj.   522 Gwangtae-ri, Geundeok-myeon, Samchuk-si.   Jam farigxas malhela. Mi pensas, ke cxi tie mi devas pasigi la lastan tagon de la jaro. Mi devas peti pardonon al mia edzino, al miaj kolegoj kaj mi iom maltrankviligxas pro miaj nefinintaj aferoj jarfinaj. Cxio premas mian koron.   Mi rezervis du cxambrojn en la hotelo Samchuk turisma kaj termofonto, kaj tie mi gxuis dolcxan dormon post kelkaj sendormaj noktoj   Mi decidis iri al mia urbo en venonta frumateno. Je la 7a matene, Koko aperas antaux la pordo de mia cxambro kiel "007 James Bond". Li proponas matenmangxi. Ni decidis kune sxuti cindron de Iela sur teron.   Eniras en la montvalon. Koko jam pretigis malgrandan lokon en la suna flanko de monto. Por sxuti la cindron, li cxirkauxis la lokon per tegoloj en la formo de rektangulo. Ni dissxutis tri paketojn da tero sur la lokon, kaj sur gxin sxutas la cindron de Iela, kaj miksas gxin kun tero kaj la miksajxon sxutis sur la rektangulan lokon, por ke gxi sternigxu engale al cxiu agulo de la loko. Blanka cindro de Iela farigxas tombo kvadrata kaj plata. Mi supersxutas falintajn foliojn sur la lokon, por ke sxi ne sentu malvarmon. Ni kantas adiauxan kanton kaj auxskultas pregxon de Elstara. Cxio finigxis!   Finigxis cxio, kion ni povas fari sur tero.   Ni eniras en cxambron, kaj trinkas kelkajn tasojn da verda teo, kaj poste trinkas la alkoholajxon, kiun Iela faris el kuracherboj. Ankaux cxitio estas unu el adiauaj ceremonioj. Estas malgxoja tempo de adiauo. Vidante s-ron Koko, kiu restos sola post ni, miaj piedoj ne volas movigxi antauen. Nun estas finigxanta la tempo, kiujn ni kune pasigis dum lastaj kelkaj tagoj. Post manpremo de adiauxo, ni eniras auxton. Ni ekveturas al la Ulgxin neprenante ekspresan vojon. Preterpasante la havenon Imwon kaj urbon Ulgxin, ni kuradas laux la valvojo de templo "Bulyong" al la urbo Yongxu. La vojoj estas al mi familiaraj, cxar jam plurfoje mi iradis la vojon. La vojo estas bela. Ni kvarope vojagxis jene: de Yongxu al Pungi, de Pungi al Danyang trans la montpaso Gxungryong, de Danyang al Cxunggxu, preterpasante Gxungpjong al Ocxang, de Ocxang al Cxonan. Kiel la seulanoj revenos hejmen?   Ni trinkas teon en la kafejo "Cenacle" en Cxonan. La 8a horo posttagmeze, la 31an de dec. 2010. finfine la adiauxa vojagxo de tri noktoj kaj kvar tagoj finigxis.   Adiaux, kara amikino Iela!