![]() |
![]() |
![]() |
FlexDesk werkblad | FlexDoc documenthouder | FlexTop laptopsteun |
Aanvragen proefplaatsing | Aanvragen proefplaatsing | Aanvragen proefplaatsing |
Geïntegreerd lezen, schrijven en data invoeren | De compacte documenthouder met visie... | De verbinding tot uw ergonomische laptop... |
Nieuwe inzichten in
beeldschermwerk…
Auteur: Hugo
Bos, fysiotherapeut, manager ergonomie bij ErgoBrain BV, Hugo.Bos@ErgoBrain.com">Hugo.Bos@ErgoBrain.com
In Nederland wordt verschillend
gedacht en omgegaan met de relatie tussen beeldschermhoogte en ooghoogte van de
beeldschermwerker. Het komt nog vaak voor dat het beeldscherm op de desktop
wordt geplaatst. De bovenzijde van het beeldscherm bevindt zich hiermee
duidelijk boven ooghoogte en deskundigen zijn het er over eens dat dit kan
leiden tot oog-, nek- en schouderklachten. Een momenteel veel gebruikt advies is
om de beeldschermhoogte in te stellen tussen ooghoogte van de beeldschermwerker
en 10 cm hieronder13.
In dit artikel geven wij u inzicht in
resultaten van wetenschappelijk onderzoek naar de kijkafstand, de ideale
beeldschermhoogte en welke consequenties dit heeft voor documenthouders,
monitorsteunen en laptopsteunen. Verder gaan we in op het gebruik van documenten
tijdens beeldschermwerk en hoe de productiviteit verhoogd kan worden.
De kijkafstand
Een van de belangrijkste
redenen voor oogklachten die gerelateerd zijn aan beeldschermwerk is het gegeven
dat het beeldscherm te dichtbij staat. Bij het kijken naar objecten die zich
dichtbij bevinden moet het oog sterker accommoderen en convergeren*,
dit is een grotere belasting dan het kijken naar objecten ver weg2, 6,
7.
Het continu kijken naar objecten waarbij sterk geconvergeerd
moet worden is zeer belastend voor de ogen14. Maar wanneer staat het
beeldscherm te dichtbij? Hiervoor is niet een exacte norm te geven, omdat het
gerelateerd is aan de grootte van de tekens op het beeldscherm en aan het
convergentiepunt** van de ogen.
Dit punt ligt bij het recht
vooruit kijken op 110 cm en bij een kijkhoek van 30° op 85 cm. Wanneer het
beeldscherm verder weg geplaatst wordt, is het belangrijk dat de tekens (letters
en cijfers) op het scherm groter worden. In het algemeen wordt hiervoor
aangehouden dat de tekens op het beeldscherm 1/150 van de kijkafstand groot
moeten zijn20. Bij een afstand van 50 cm is dit bijvoorbeeld 3,3
mm.
* Convergeren: het bewegen
van de ogen richting de neus om dubbelzien te voorkomen.
** Convergentiepunt: het punt waarop
de ogen volledig ontspannen en niet convergeren.
De
ideale beeldschermhoogte?
Kijkhoek
Tijdens beeldschermwerk is de
kijkafstand gering, waarbij het oog telkens sterk moet accommoderen. Wanneer een
document zich lager bevindt, in lijn met beeldscherm en toetsenbord, is het oog
beter in staat om te accommoderen. Bij leesactiviteiten met een korte kijkafstand kan het oog het beste
accommoderen bij een kijkhoek van 20-50º. Voor beeldschermwerk is een kijkhoek
van 20 tot 50º daarom ook ideaal. Dit betekent dat het beeldscherm minimaal 10
cm onder ooghoogte geplaatst moet worden om de oogbelasting te verlagen8,
9, 10, 12, 15, 19. Voorwaarde is wel dat de monitor voldoende achterover
gekanteld kan worden, dit is bij conventionele monitoren lang niet altijd
mogelijk.
‘Zelftest’
Houd een document op
armlengte en op ooghoogte voor het lichaam en breng het daarna zo dicht bij het
oog totdat de tekst wazig wordt. Als u nu het document, bij een gelijke
kijkafstand en hoofdpositie, naar beneden beweegt merkt u dat de tekst weer
leesbaar wordt. Dit komt omdat het oog bij een lage positie van de tekst beter
kan accommoderen.
Droge
ogen
Droge ogen zijn een ander veel voorkomend probleem bij
beeldschermwerkers. Bij een hoge positie van het beeldscherm moet het ooglid
meer opgetrokken worden, waardoor het oog minder bevochtigd wordt door
traanvocht en eerder en meer uitdroogt.
Bij een lage beeldschermpositie is
dit veel minder. Tijdens beeldschermwerk droogt het oog ook uit door staren en
turen naar het beeldscherm en doordat de knipperfrequentie tijdens
beeldschermwerk afneemt17.
‘Zelftest’
Houd een document op ooghoogte dichtbij en lees
geconcentreerd de tekst. U merkt dat u al snel de neiging heeft om te knipperen
(het oog droogt uit). Breng het document nu omlaag en lees de tekst nogmaals
geconcentreerd. U merkt dat u minder snel de neiging heeft om met uw ogen te
knipperen.
Dynamische
nekbelasting
Veel beeldschermwerkers kunnen niet blind typen en
moeten daarom de ogen afwisselend richten op het toetsenbord en het beeldscherm.
Wanneer het beeldscherm hoog (bijvoorbeeld op ooghoogte) staat moet de
nek steeds buigen en strekken om afwisselend op het beeldscherm en op het
toetsenbord te kunnen kijken. Een hoge beeldschermpositie leidt dus tot een
grotere dynamische nekbelasting.
Andersom geredeneerd: een lage
beeldschermpositie verlaagt de dynamische nekbelasting. Klik hier voor een
animatie.
Uit onderzoek18 blijkt dat een lagere
beeldschermpositie weliswaar een minimaal hogere spierspanning geeft, maar dat
deze over het algemeen blijft onder de aanbevolen maximale spierbelasting voor
statische spierbelasting (gemiddeld <5% van de maximale spierkracht).
Een
veelgehoord tegenargument voor een lage beeldschermpositie is extra buiging van
de nek. Een studie5 die op het internationale ergonomiecongres 2000
werd gepresenteerd toont aan dat een beeldschermpositie van 35° onder de
horizontale ooglijn resulteert in een bijna ideale nekpositie. Wanneer het
beeldscherm op ooghoogte wordt geplaatst leidt dit tot achteroverbuigen van de
nek, een bekende risicofactor voor het ontstaan van klachten.
Verder blijkt
uit onderzoek4 dat een lage beeldschermpositie meer variatie in
hoofdhoudingen toelaat dan een hoge beeldschermpositie1,3.
Meer beweging, meer variatie, is een essentiële factor in het
voorkomen van klachten!
Hogere productiviteit bij
lagere beeldschermpositie!
In twee studies11, 16 worden
twee beeldschermposities vergeleken. Eén waarbij het beeldscherm zich 35° onder
de horizontale ooglijn bevindt en één waarbij het beeldscherm zich op de
horizontale ooglijn (ooghoogte) bevindt.
In de eerste positie van 35°
onder de horizontale ooglijn is de productiviteit maar liefst 10%
hoger.
De
documenthouder
Lichaamshouding en gebruik van
documenten
Wanneer een document tussen beeldscherm en toetsenbord
geplaatst wordt, bevinden toetsenbord, beeldscherm en document zich in één lijn.
Dit komt overeen met één van de beginselen binnen de ergonomie: werk in het
symmetrievlak, dus recht voor het lichaam.
Door een document in lijn met het
beeldscherm en het toetsenbord te plaatsen, in een correcte hellingshoek, wordt
de (lichaams)houding aanzienlijk beter. Zie onderstaande
foto´s.
![]() |
![]() |
![]() |
Fout | Fout | Goed |
De hellingshoek van een documenthouder moet zodanig zijn dat
documenten zich onder een hoek van 65 tot 80 graden bevinden ten opzichte van de
kijklijn4. Dit betekent dat een documenthouder enerzijds laag maar
anderzijds tegelijk een voldoende grote hellingshoek ten opzichte van het
werkblad dient te hebben.
Welke
consequenties heeft dit alles voor een documenthouder?
De laatste
jaren worden beeldschermen steeds groter en dienen documenthouders daarom lager
te zijn dan een aantal jaren geleden. De achterzijde van de documenthouder moet
minimaal 2 cm lager zijn dan de onderzijde van het beeldscherm opdat documenten,
inclusief ordners en boeken, niet voor het beeldscherm komen te liggen. Een
vuistregel is dat de hoogte van de achterzijde van de documenthouder 12 tot 18
cm dient te zijn, afhankelijk van de beeldschermgrootte en de ooghoogte.
Lezen, schrijven en
beeldschermwerken
Ergonomen bevelen momenteel aan om bij
beeldschermwerk bij voorkeur twee werkplekken in te richten. Eén om
beeldschermwerk te doen en één om te lezen en te schrijven. Voor lees- en
schrijfwerkzaamheden wordt geadviseerd een werkblad van enkele centimeters boven
ellebooghoogte te gebruiken en voor beeldschermwerk een werkblad op
ellebooghoogte.
Bij lezen kan een lessenaar ervoor zorgen dat de
hellingshoek van het papieren document gunstig is, waardoor onnodig buigen van
de nek voorkomen wordt. Wanneer papieren documenten gebruikt worden tijdens
data-invoer via de computer, wordt het gebruik van een documenthouder
aanbevolen.
In het algemeen wisselen beeldschermwerkers vaak
verschillende taken als lezen, schrijven en data-invoer af. Het is het meest
efficiënt wanneer alle taken op één werkplek uitgevoerd kunnen worden. Hierbij
mag echter niet voorbij worden gegaan aan de verschillende ergonomische eisen
voor de werkplek voor beeldschermwerk en voor de werkplek voor lees- en
schrijfwerkzaamheden. Een geïntegreerde werkplek voor verschillende taken is
ruimte- en kostenbesparend. Ook kantoren kunnen hierdoor efficiënter worden
ingericht.
Recent is een product ontwikkeld wat aan deze behoeften
voldoet; het FlexDesk
werkblad. Deze maakt het mogelijk om verschillende taken op één werkplek uit
te voeren op basis van ergonomische eisen voor de verschillende werkplekken voor
beeldschermwerk en lees- en schrijfwerkzaamheden. Het product combineert een
lessenaar met een documenthouder waardoor de beeldschermwerker snel en efficiënt
kan wisselen tussen verschillende taken.
![]() |
![]() |
Lezen zonder FlexDesk werkblad | Lezen MET FlexDesk werkblad |
![]() |
![]() |
Schrijven zonder FlexDesk werkblad | Schrijven MET FlexDesk werkblad |
![]() |
![]() |
Data-invoer zonder FlexDesk werkblad | Data-invoer MET FlexDesk werkblad |
De Laptop
Welke
knelpunten en oplossingen zijn er bij het werken met de
laptop?
Tijdens het werken op een laptop zijn tekens op het
beeldscherm relatief klein door het kleine beeldscherm en de hoge resolutie
waarin vaak wordt gewerkt. Daarom is het belangrijk dat de kijkafstand niet te
groot is. Omdat het beeldscherm van een laptop vast zit aan het toetsenbord is
het niet mogelijk om deze onafhankelijk van elkaar in te stellen. Algemeen wordt
daarom aanbevolen een extern toetsenbord te gebruiken. Hierdoor zijn toetsenbord
en beeldscherm onafhankelijk van elkaar in te stellen.
Een ander aspect van
de laptop is de ergonomisch zwakke lay-out van het laptoptoetsenbord. Een
‘gewoon’ toetsenbord wordt door de meeste beeldschermwerkers als prettiger
ervaren dan een laptoptoetsenbord. Dit is een bijkomend argument om te werken
met een extern toetsenbord.
Extern minitoetsenbord
Naast het
‘toetsgevoel’ en lay-out speelt ook de breedte van het externe toetsenbord een
rol. Bij ‘gewone’ toetsenborden worden de schouder en elleboog bij
rechtshandigen meer belast dan bij gebruik van een minitoetsenbord doordat de
muis zich verder van het lichaam bevindt vanwege de aanwezigheid van het
numerieke toetsenbordgedeelte.
Werken met een standaard toetsenbord - extra belasting schouder en elleboog | Werken met een minitoetsenbord - geen extra belasting schouder en elleboog |
![]() |
![]() |
Gebruik van een extern minitoetsenbord met eventueel extern
numeriek toetsenbord is daarom aan te bevelen boven een ‘gewoon’ extern
toetsenbord.
Laptopsteun
Wanneer uitsluitend een extern
minitoetsenbord wordt gebruikt bevindt het beeldscherm zich op een (te) grote
afstand waardoor de gebruiker de tekens op het scherm niet goed kan lezen.
Daardoor heeft de laptopgebruiker de neiging om als het ware ‘in het beeldscherm
te duiken’, om zo de kijkafstand te verkorten (foto 3).
![]() |
![]() |
![]() |
Fout | Fout | Fout |
1. Werken zonder extern toetsenbord (beeldscherm te laag en te dichtbij) |
2. Werken met extern toetsenbord (beeldscherm ver weg) |
3. Werken met extern toetsenbord en correcte
kijkafstand (gebogen houding) |
![]() |
Goed |
4. Juiste kijkafstand én juiste kijkhoek door gebruik laptopsteun. |
Door het gebruik van een laptopsteun (foto 4) kan de kijkafstand
verkort worden door het hoger plaatsen van het beeldscherm. Het beeldscherm moet
daarbij wel 10 cm of meer onder ooghoogte blijven, zie hiervoor het gedeelte
over de juiste kijkhoek.
Hoogte laptopsteun
Een lage beeldschermpositie
betekent ook dat een laptopsteun voldoende laag in te stellen moet zijn voor
kleine personen en voldoende hoog voor grote personen. Ook de ideale hoogte voor
een laptopsteun ligt daarom gemiddeld tussen de 12 en 18 cm, afhankelijk van de
beeldschermgrootte, ooghoogte en de lengte van de persoon.
Geïntegreerde laptopsteun
Laptopsteunen blijven ondanks goede
bedoelingen vaak in de laptoptas zitten of op kantoor liggen omdat ze worden
vergeten, te zwaar zijn of eerst moeten worden uitgepakt en ingesteld.
Sinds
kort is er een laptopsteun die met de laptop geïntegreerd kan worden, waardoor
gebruikers de laptopsteun niet meer kunnen vergeten. Dit concept zorgt er voor
dat het instellen en in gebruik nemen van de laptopsteun veel gemakkelijker en
sneller is.
Conclusie
Voor wat
betreft de ideale beeldschermhoogte worden in dit artikel veel argumenten
gegeven om de gebruikelijke visie aan te passen. Op basis van de, met
wetenschappelijke onderzoeken onderbouwde, argumenten lijkt het beter om het
beeldscherm 10 cm onder ooghoogte of lager te plaatsen.
Dit heeft tot
gevolg dat veel bestaande ergonomische hulpmiddelen zoals documenthouders,
monitor- en laptopsteunen niet (meer) voldoen aan deze nieuwe eisen.
Een
documenthouder dient bijvoorbeeld laag genoeg te zijn maar tegelijkertijd ook
voldoende stijl. Monitorsteunen zijn in deze nieuwe visie in veel gevallen geen
ergonomische verbetering meer, maar een verslechtering.
Een, eventueel
met de laptop geïntegreerde, laptopsteun en extern toetsenbord kunnen de juiste
kijkhoek en kijkafstand bij laptopgebruik garanderen mits de laptopsteun,
afhankelijk van het beeldschermgrootte en ooghoogte, voldoende laag kan worden
ingesteld.
Het integreren van meerdere taken (lezen, schrijven en
data-invoer) op één werkplek kan een kostenbesparing opleveren door verbeterde
efficiëntie en ruimtebesparing. Voorwaarde is dat voldaan wordt aan de
ergonomische eisen, die voor lezen en schrijven anders zijn dan voor
beeldschermwerk.
Visueel kunnen de veranderingen in de visie het beste
als volgt worden weergegeven:
De nieuwe ideale
beeldschermwerkplek |
1.
Zitdiepte |
Literatuurlijst
첫댓글 켁 ㅡㅡ; 위에껀 영어라 그나마 알아듣겠던데... 이건 영어도 아니고 ; 독일언가? 프랑스언가;; 이러시면 어떡해 이해를 하나욤
독일어요 ^^
흐미.. 아는단어하나보인다..Following ㅋ
좋은 게시물이네요. 스크랩 해갈게요~^^
좋은 정보 정말 감사드립니다 ^^ 좋은 정보 올려주신거 정말 감사해용
컴퓨터를살짝뒤로젖혀놓으니... 눈이더아파요ㅜㅜ?!
yar...danke...lool ㅋㅋ
이게 네덜란드 어지,,어떻게 독일어요!...